دری آب ءُ دری گال

اَلی جُمّا زامرانی

دری آب ءُ دری گال اے دو اَنت آب ھما کہ تئی توارینکانی توارءَ دینت ءُ ھمے آب وھدیکہ یکجاہ بنت گال جوڑ بنت ءُ پد ءَ گالرد ءُ گپتار بنت ءُ زبانے شکل ءَ کاینت ءُ ھمے پیم ءَ ھمک راجانی زبان ءُ آیانی گُٹ ءُ. گلوانی توارینک جتا جتا انت ھرچ یک راجے ءَ وتی توارینکانی  ساب ءَ وتی سیاھگ ءِ آب زرتگ ءُ وتی رھبند اش رد ءُ بند داتگ ءُ آ وتی ساب ءَ وتی سیاھگی آباں وتی توارینکانی آباں پہ وتی گالاں کارمرز کن انت ھمےآباں آ یکجاہ کن انت ءُ گالاں نبشتہ کن انت ءُ ھمے گال. یکجاہ بنت ءُ زبان ءِ دروشم ءَ کاینت ءُ ھمک راج وتی زبان ءَ پلگار ایت ءُ وتی زبان ءِ آب ءُ گالاں کارمرز کنت ءُ پھریز ایت چےءَ کہ ھمے آب ءُ ھمے گال۔زبانانی مڈی ءُ پجار انت باید ما  ھم وتی آباں کارمرز بہ کنیں ءُ وتی زگریں گالاں کارمرز، بہ کنیں ءُ وتی زبان ءَ ھم بہ پلگار ایں بلے وھدیکہ درآمدیں آب ءُ درآمدیں گال مئے زبان ءَ جاہ کن انتءُ مئے زبان روچ پہ روچ نزور بوان بیت ھمنچک درآمدیں گال مئے زبان ءَ ھوار بوان بیت مئے بلوچی ءِ جندءِ زگریں گال گار ءُ بیگواہ بوان بنت  درآمدیں گالانی آیگ سوب مئے ایرجیگی انت کہ ما درامدیں راجانی زبانانی وانگجاھاں وانگ ءَ ایں ھمایانی بازیں گالے ما پہ زانت یا نہ زانتی وتی زبان ءَ ھوار کنیں کہ آھستہ آھستہ آ مئے زبان ءِ تہ ءَ رواج گر انت کہ اے پہ مئے زبان ءَ سک تاوان انت باید انت کہ پہ زانت ما وتی زبان ءَ درآمدیں گال ھوار مہ کنیں ءُ وتی زبان ءَ وت تاوان مہ دئیں, ءُ وتی زبان ءَ گاجیل مہ کنیں، دگہ مئے بلوچی زبان ءِ وتی توارینکانی آب 25 آب انت کہ آ ایش انت,, 

ا ب پ  ت ٹ ج چ د ڈ ر ڑ ز ژ س ش ک گ ل م ن و ھ ء ی ے 

  چہ ایشاں ابید بلوچی ءِ تہءَ ھرچ آبے نبشتہ کنگ بیت آ دری آب انت ءُ آیانی توارینکاں ما بلوچ چہ وتی گُٹ ءُ گلواں کش ات نہ کنیں پمے ھاتر ما وتی جند ءِ توارینکانی آباں پہ وتی زبان ءِ گالاں کارمرز بہ کنیں کہ مئے زبان ءِ گالوار ساپ ءُ پلگار ءُ. شیرکن بیت ,  

انچوش کہ مئے سیاھگ ءُ رھبند ءِ آب انت ھمے پیم ءَ درآمدیں گال انت کہ مئے زبان ءِ تہ ءَ آیگ ءَ انت درآمدیں گالانی ھور کنگ ءَ مئے زبان ءِ شیرکنی روت ءُ مئے زبان گاجیل بیت چوشکہ باز مردم 

بلے ،،جاہ ءَ اردو ءِ ،،اچھا ،،، ءَ کارمرز کنت

 لوگ ءُ گس ءِ جاہ ءَ پارسی ءِ ھونہ یا اردو ءِ گھر ءَ گوش انت ءُ کارمرز کن انت ،،

 ھیک جاہ ءَ انڈا

 میتگ ءِ جاہ ءَ پارسیءِ روستا ءَ

 یا اردو  ءِ گاوں ءَ کارمرز کن انت 

 کارکرد ءِ جاہ ءَ اعمال ءَ نبشتہ کن انت

کار ءِ بہ کن ءِ جاہ ءَ کام بہ کن گوش انت. 

بہ نند ءِ جاہ ءَ بیشین یا بیٹھو

کارمرز  ءِ جاہ ءَ استعمال ،

 درور ءِ جاہ ءَ ،،مثال،،

ایرگیجگءِ جاہ لائینگ 

ءُ دگہ سدانی ساب ءَ درآمدیں گال انت کہ ما اش گوش این ءُ نبشتہ کنیں کہ اے درآمدیں گالانی جاہ ءَ مارا وت ءَ گال ھست انت بلے ما اے درآمدیں گالاں کارمرز کنگ ءَ ایں باید انت اے درآمدیں گالاں ما  کارمرز مہ کنیں اگاں جاھے مارا وتی بلوچی زگریں گال دست نہ کپت ءُ نہ رس ات ءُ ناکام ءُ لاچاری ءَ درآمدیں گالے ٹٹ ءِ تہءَ کت ءُ نبشتہ کت آ جتا گپے بلے مئے وتی گال ھست انت ما اچھا ءُ بیٹھو ءُ ھونہ ءُ گھر ءُ بیگم ءُ ھانم ءُ مادر  ءُ بیٹا بگوش ایں یا نبشتہ بہ کنیں اے گال مئے زبان ءَ ھوادگ کن انت مئے زبان ءِ شیرکنی ءَ گار ءُ بیگواہ کن انت ءُ بیت مئے زبان درآمدیں زبانانی تہ ءَ چیر ترایت ادءَ باید انت پہ تپاکی ما واجہ سید ھاشمیءِ رھبند ءَ وتی بہ کنیں ءُ ھمائی راست ءُ تچکیں رھبند ءَ وتیگ بہ کنیں کہ اے رھبند مارا, چہ درآمدیں آب ءُ درآمدیں گالان رکین ایت مئے زبان ساپ ءُ پلگار بیت مارا ءُ شمارا سیاھگی رھبندے نام ءَ بیت مارا درآمدے بے سیاھگی بےرھبندی ءِ شیگانءَ نہ جن انت کہ شما تنیگا وتی سیاھگ ءُ رھبند ءِ سرءَ تپاک نہ کتگ اے بارو ءَ مارا ءُ شمارا جھد کنگی انت ھمے رھبند ءِ سرءَ تپاک کنگ لوٹ ایت کہ مئے زبان ءِ لوٹ ھمیش انت اگاں نہ مئے زبان ءَ باز تاوان رس ایت چےءَ کہ یکے درآمدیں آبانی کارمرزی انت کہ مئے زبان گاجیل ءُ ھوادگ بیت ءُ دومی درآمدیں گال انت,کہ مئے زبان ءِ گالاں بیگواہ کن انت مئے بازیں ادیب ءُ زانتکار ھمے گوش انت کہ اے سیاھگ ءِ تہءَ نزوری ھست اگاں نزوری ھست نزوریاان شون بہ دے ات بلے نزوریاں شون دات ھم نہ کن انت ءُ سید رھبند ءَ جوانیءَ نہ وان انت بس گوش انت کہ اے رھبند نزور انت اگاں دومی برءَ بگوش ات کہ واجہ نزوریاں شون بدئے گُڑا اوپارےءِ سر ءَ۔روت سید ھاشمی مریدی نام ءَ پربندایت  منی واجہ مریدی گپ نہ انت پیسر ءَ رھبند ءَ جوانی بوان ءُ بلوچی زبان ءَ سرپد بہ بو اِنا واجہ سیاھگ ءِ رھبند ءَ نہ وانیت ءُ وت ھم چیزے شون دات نہ کنت بلے وتی ایرادءَ گپت ما اے ھبر ءَ سرپدءُ زان ایں کہ 

ھچ زبان ءُ لبزانکے نیست کہ آئیءَ دری گال ءُ لبز مان مہ بیت.ھمک زباناں چہ وتی ھمساھیگیں زباناں لھتے گال سوگات رس اِتگ بلے راجے لوٹ اِیت کہ وتی زبانءَ ساپ ءُ پلگار بہ کنت گُڑا دری گالاں کارمرز مہ کنت ءُ جھد بہ کنت کہ وتی زبانءِ گارءُ بیگواھیں گالاں شوھاز بہ کنت ءُ وتی زبانءَ رواج بہ دنت. بلوچ راج ءِ مھلوک مدام گوں وتی زبان ءُ دودءُ ربیدگاں ایماندار بوتگ اَنت اگاں ناں گُڑا دژمناں  دیری مئے زبان گاریءِ سیمسراں بُرتگ اَت بلے مئے راج ءِ زبان دوستی اِنت کہ. مٰئے لبزانک روچ پہ روچ دیمءَ روان اِنت ءُ مئے کماش ءُ زانتکار زبانءِ پاھازگءِ جھدءَ اَنت ءُ مئے کارواں دیم پہ منزلءَ گام جنان اِنت ءُ زبان وتی راہءَ وت گیش ءُ گیوار کنت ءُ دری گالاں وت درکنت اگاں کسے وت دری گال کاراِیت بلوچی زبانءَ ھوار کنت گُڑا بزاں اسپیتں گدءِ سرءَ سُھریں پُچے جوڑ دیگ بیت ءُ لبگے جنگ بیت کہ آ اسپیتیں گد بڈول بیت ءُ دری گالانی ھوار کنگ پہ بلوچی زبان ءَ تاوان اِنت. 

ھنوگیں وھد ءَ مئے زبانءِ آزمانکی نوکیں دروشم باز دیمءَ روگءَ اِنت ءُ باز جوانیں وڑے ءَ نبشتہ کار ءُ ندکار آزمانک ءُ نبشتانکانی رِد ءُ بنداں رھبندی دروشم ءَ گیش ءُ گیوار کنان اَنت ءُ مئے بلوچی آزمانک باز وشیں وڑے دیمروی کنان اِنت. 

ھنوگیں وھدءَ بلوچی زبان ھرچ میدانءَ دیمروی کنان اِنت آ لچہ کاری بہ بیت یا رم نویسی بہ بیت یا تامر ساچی بہ بیت  بلے ھرچ یکے وتی وڑءَ نبشتہ کنگ ءَ ایں  رھبند ءِ ھیالداری کس نہ کنگءَ انت اگاں نہ بلوچی زبانءِ باندات باز رژناہ اِنت امیت کناں کہ بلوچ راجءِ ھمک مردم ءُ ادیب ءُ زانت کار وتی وتی  زمہ واریاںَ سرپد بنت وتی بھرءِ کار ءَ بہ کن انت بلے جھد بہ کن انت دری  آب ءُ درآمدیں گال کارمرز مہ کن انت چےءَ کہ بلوچی مٰئے وتی شھدیں زبان اِنت ءُ مئے پجار اِنت.