آزمانک: سعادت حسن منٹو
باسط
باسط ہچ وڈا منگ ء- تیار نہ ات بلے مات ء_ دیما ھچ گُشتے نہ کت۔چوناہا زوت سُور کنگ ء_ ھچ وڈیں ھیال نہ داشتگ ات ءُ آ جنک کہ مات ء- نام گپت کتگ ات ھچ دوست نہ ات۔ھرچی ہُنر ھیللاہی کُت بلے ھچ۔ گڈسر ء-باسط چہ مات ء- لاچاربیت ھو کنت۔ انچو انا انا جندے اوں دم بارت۔ جیڑیت ءُ ھیال کنت کہ اینچو کُٹو کُٹو ء- بہتر انت کہ من سُور بکناں کیامت نہ بیت پمن ہرچی بیت ہیر بیت۔
ماتے سک گل ءُ شادان بیت جنکء_ مردم وتی انت ءُ پدا دیر انت کہ زبان داتگ انت۔ باسط ء_ ما روت پہ سُور ء_ وھد ءُ پاس ء_ ٹہینگ ء- وھدے جنک ء_ مردم اینگو آنگو کن انت کہ ما انگت وتا گیشینت کنگ ء- نہ ایں دو ماہ لوٹیت۔
گڈا باسط ء_ مات زہر گپت ءُ گُشیت سعیدہ ء_ مات من پہ واری جزائے باسط منارینتگ نو تو سُور ء_ وھد ءُ پاس ء- ٹہینگ ء- نہ ات۔
سُور اگاں بیت ہمے بیست تاریک ء- بیت اگاں نہ نبیت وا ھچر نہ بیت ہمے شانزدہ ء- الم ہبر تچک بہ بیت۔
زور ء- سرا راہ انت جنک ء_ مات ھو کنت سُور ء_ روچ ء- ایر کنت ۔ بیست ء- آروس بیت لوگء- کیت باسط ء- دلا دوست نہ بیت بلے چہ مات ء- مجبور بیت دوست دارگ ء_ بہانا کنت۔
نوک سُوریں جنک بزاں بانور سکیں لجوک ء- بنت بلے سعیدہ سک گیش لجوُئے بیت۔ اشی لج ءُ میارا چہ گشے ترسے گندگ بیت چہ باسط ء_ نیمگ ء-.
باسط ہمے پہمتگ کہ مرچی باندا شر بیت بلے ہرروچ گُشے لج ءُ تُرس سعیدہ ء_ گیش بوہان ات۔ باسط لہتیں روچ ء_ واستہ مات ء_ لوگ ء- دیمے دنت کہ بلکیں وشے نہ بیت۔
پدا کہ واتر بیت لج ءُ تُرس گُشے کم تریتگ انت بہتر انت۔باسط دلا ہمے جیڑیت کہ دگہ یک دو رند مات ء_ لوگ ء- بروت الم بہتر بیت۔بلے کسہ چو نہ بیت ءُ جنک پدا سک گیش تکانُسر بیت۔
یک روچے باسط جستے کنت سعیدہ تو چیا چو اجکہ اجکہ ء_۔
سعیدہ انچو گُڈیت گُشیت۔ انا انا من انا۔
باسط گوں پُرمہریں توارے ء- جُستے کنت بُگش جیڑہ چے انت منا ھدائے کسم انت سک سک نکانسُر اوں۔
چے ء_ تُرس انت ترا؟
منی مات گوں تو شر انت ھچ وڈا وسو ءُ نشاری وڈیں ہبر نہ کنت تو منا دوست بئے انگت پرچا چو تُرس ء_ آماچ ء_ ؟ گوں ہمے ہبراں سعیدہ ء_ لُنٹاں دپ ء- کنت۔
سعیدہ ہچ نہ گُشیت ءُ چہ چماں ترس ودی بیت انگت۔ باسط گشیت ترا ہر وھد شادان گل بوھگی انت۔
بہ کند کمو بہ کند جان۔
سعیدہ پہ نہ وشیں دلے بچکندیت ءُ باسط گُشیت بس انچو بچکند ہر وھدا۔
باسط ء_ مہر ءُ دوستی دروگ ات انت بس پہ مات ء_ ہاترا پرچا کہ پہ سعیدہ دل ء_ تہا ہچ وڈیں جاگہ نیست ات۔ ہمے واستہ کہ باسط پہ مات ء ہاترا کہ ماتے ہچبر بے سوبی سگ ات نہ کنت۔ پمشکہ پہ سعیدہ دروگیں مہر پدر کتگ داں کس اے سرپد مہ بیت کہ سعیدہ نہ دوست انت۔
ہر وڈیں لوٹ تما پیلو کتگ انت وتی مات ء_ گورا ہر وھدا توسیپ ستا کتگے کہ سعیدہ جوان انت۔ وھدے گوں اے ہبراں باسط ء_ مات سک باز وش بوتگ کہ من باسط شریں جاہے ءُ دل ء_ پسند داتگ۔
سُور ء_ یکیں ماہ ء- سعیدہ ء- سک باز وتی مات ء_ لوگ ء- روت ءُ کیت۔ باسط جیڑیت شر انت بل ہمے لج میار تُرس کم بہ بنت۔بلے کسہ چو دگہ ڈول بیت۔
روچ پہ روچ تُرس گیش بوان بیت ءُ سک نہ گیگ بوہان بیت۔ بساط سک پریشان بیت کہ جیڑہ چے انت ۔ باسط وتی مات ء- اوں ھال دات نہ کنت کہ ماتے ہبر کنت گشیت من زانت ء- ترا دوست نہ بیت یک روچے کیت کہ انچو میاریگے کنے۔
باسط سعیدہ ء_ جندا گُشیت کہ تو جان منا پرچا نہ گشے گوں۔
سعیدہ انچو گڈیت ءُ گشیت جی؟
گوں اے داب ء- اجکہ بوھگ ء- باسط وھدے سعیدہ ء- گندیت انچو سمائے بیت گشے کہ چیزے لگت کتگ یا داشتگے۔ انگت باسط گوں پُرمہریں گالوارے گشیت من ترا جُست ء- اوں تئی جیڑہ چے انت کہ انگت تئی تُرس ھلاس نہ بیت۔؟ گپ چے انت؟
سعیدہ ساہتے پد پسہ دنت ہبر ھچ نیست من کمو بیمار اوں۔
چے بیماری انت تو ھچبر گو من اے بابت ء - ہبر نہ کتگ۔
سعیدہ گُشان ء_ لمب ء- زویت گوں لنکُ ء- پتائیت ءُ پسہ دنت۔ مات منی ھلاج ء- کنگ ء- انت بس زُوت وش باں۔
باسط گڈا ہر روچ وتی دلگوش ء- پہ سعیدہ گیش کنت داں چاریت ہرروچ یک دوائی وارت۔ یک روچے وھدے وتی دوائیء- پہ ورگ ء- در کنت باسط رسیت گوں۔ انچو گُڈیت ءُ دست ء_ دوائی بُن ء- کپیت۔ باسط جُستے کنت کہ تو ہمے درمان ءُ دارواں ورے؟
سعیدہ گوں بے وسی ء- پسہ دنت جی ہو
مات ء- چہ حکیمے ء_ گورا زُرتگ انت۔
گڈا اشانی ورگ ء- بہتری پیداک؟
جی ھو۔۔۔۔۔۔
شر گُڈا بور اش اگاں آرام نہ بوت ء_ منا بُگش ترا ڈاکٹر ء- براں۔
سعیدہ درمان ء- چہ زمین ء- چست کنت ءُ وتی سرا سُرینیت شر۔
باسط روت ہمے جیڑیت کہ شر انت ھلاجے بوھگ ء- انت ھدا انت کہ شر بات۔
منی ھیالاں اے تُرسے نہ انت سعیدہ ء_ بیماری انت۔ وش بیت انشااللہ زُوت۔
وھدے سعیدہ ء_ بیماری ء_ ہبرا گوں وتی مات ء- کنت۔ ماتے گُشیت بکواس مکن ھچ نہ انت اللہ ء_ شکر انت شر انت چے بیماری انت؟؟
باسط گُشیت۔ من چے زاناں اے بابت ء- سعیدہ جُست کن وت۔
گڈا ماتے گوں ترندی ء- گُشیت انت جستے وت کناں۔
وھدے ماتے جست کنت گڈا سیدہ گشیت ھچ نہ انت اماں منی سر درد کنت برے برے گڈا مات ء- پمن حکیمی درمان زُرتگ ۔ چوناہا باسط ساہب سک وہم کنت۔
ہروھدا گشیت کہ تو چیا چو تُرس ء_ آماچ ء_ منا چیا تُرسیت۔
باسط ء_ مات گُشیت۔ اے بکوس کنت تو اشی بے سریں ہبراں دل ء- میار۔
چیزے روچ پد باسط چاریت سعیدہ سک باز اجکہ انت ءُ سک دلوارگ انت مگرب ء_ وھد بیت گشیت منی دل ماتے چارگ لوٹیت منا مات ء_ لوگ ء- بہ بر۔
باسط گُشیت انا سعیدہ مرچی تئی طبعیت باز ھراب انت۔
سعیدہ گُشیت بس تو منا بہ بر من وش باں۔
باسط مکن کنت اگاں مات ء_ لوگ ء- وش بئے ادا اوں وش بئے۔آرام کن بوپس۔
داں باسط ء_ مات رسیت ءُ باسط گشیت اما بچار سعیدہ ء_ طبیعت وش نہ انت انگت گُشیت منا مات ء_ لوگ ء- بر۔
باسط ء_ مات پہ نادلگوشی گُشیت باندہ برو مات ء_ لوگ ء-
سعیدہ ھچ نہ گشیت کمو دیر ء- پد ڈن ء- در کیت ءُ کمو دیرا پد باسط اوں درکیت داں سعیدہ ادا نہ انت ۔ ادا اُدا پٹ ءُ لوٹ کنت بلے گندگ نہ بیت۔گڈا باسط جیڑیت بلکیں برزا کمرہ ء- بیت۔ داں بُرزا جانشود ء_ دروازگ بند انت ءُ اے ٹُکیت اے کہ سعیدہ سعیدہ۔
بلے ھچ وڈیں پسہ نیست پدا توار کنت سعیدہ۔؟
تہا چہ بے وڈیں آوازے کیت ۔ جی۔
باسط جُست کنت چے کنگ ء- ات؟
پدا ہمے وڈا پسہ دنت کہ جان شودگ ء- اوں۔
باسط جہلا کیت ءُ سعیدہ ء_ واستہ جیڑگ ء- بندات کنت داں ہمے دمکا در کیت چاریت ہمدا چہ ہون پیداک ھون چہ ہمے جانشود ء- پیداک انت کہ سعیدہ جان شُودگ ء- انت۔
نوں باسط ء- وہمے امباز کنت روان بیت گشیت۔ دارو درمان۔ ھون دارو ھون۔ دارو۔ دوائی۔ ھون۔ ترس۔
پدا جیڑگ بندات کنت کہ سعیدہ ء_ مات پہ سوُر ء- رازی نہ بوتگ کہ دو ماہ ء- سبر بہ کن ات۔ سعیدہ ء_ دم پہ ساہت مات ء_ لوگ ء_ روگ۔ ہر وھد تُرس ءُ بیم ء_ آماچ بوھگ۔ دارو درمان ء_ ورگ ءُ مرچی سک باز اجکہ بوھگ۔
باسط گڈا سرجمیں داستان ء- سرپد بیت۔
سعیدہ ء_ بزاں لاپ پُر بوتگ۔
وھدے سُور بیت ءُ لوگ ء- کیت اشی مات ء_ کوشست ہمے بیت کہ چُکے بہ کپیت۔
نوں باسط گشیت چون بکناں بُرزا بروا سعیدہ ء- جُست بکناں۔ مات ء- ھال بدیاں۔
مات ء_ واستہ کہ جیڑایت گشیت بوت کنت مات سگیت مکنت آ وتی چُک ء_ دیما ھچ وڈا ملامت بوھگ نہ لوٹیت کہ منا پہ زُور جنے دات۔بوت کنت وتا بکشیت۔ زہرے چیزے بوارت۔ باسط ھچ وڈیں پیسلہ کت نہ کت ءُ وتی کمرہ روت دستاں سرا کنت پریات کنت۔
بس ہمے جیڑگ ء- بندات کنت سعیدہ کجام ھالت ء- انت۔ باریں آ چہ جیڑیت ءُ چے ھیال کنگ ء- انت۔چون اے وڈیں مزنیں رازے چیر دات کنت۔ مردم باریں پجار کن یا نہ۔انچو انچو جیڑگ ء- گوں دل ء_ تہا مہر دوستی پہ سعیدہ پیداک بوہان بیت ۔ پہ سعیدہ بزگ کناں بیت۔ بزگ باریں بے ھوش انت اگاں ھوش ء- انت باریں چے چے جیڑیت۔ باریں جہلا اتک کنت یا نہ۔
کمو دیرا پد دیم پہ ڈن ء_ نیمگ ء- روت داں سعیدہ پیداک انت جہلا دیمے زرد زرد انت۔ انچو زرد کہ گُشے مُردگے۔پہ زور کدم جنان انت پادگ لزران انت۔ بدن ء- گُشے ساہے مان نیست۔
باسط وھدے گندیت اے سک بزگے بیت انچو برکہ زوریت گشیت سرے کن ترا سر کناں کایاں۔
سعیدہ اوں دل ء- داریت باسط سواری گپت سوار کنت ءُ مات ء_ لوگ ء- رسینیت اے ءُ کیت۔ ماتے جست کنت کہ سعیدہ کجا انت۔
باسط گشیت المے کتگ گڈا من مات ء_ لوگ ء- رسینتگ۔
باسط ء_ مات زہر گپت ءُ گشیت وت عادتاں ھراب کنے پدا گشے کہ تو منا گلتیں جاگہے زامات کت منا برباد کت۔
باسط گشیت انا اما۔ سعیدہ یک شریں زالے۔
ماتے کندیت ءُ گشیت من ترا ہما وھدا نہ گشت کہ یک نیکیں زالے ترا الم دوست بیت ۔پدا کمو ہاستے پد سوپاڑی ء- جاہیت ءُ گُشیت باسط اے جانشود ء_ بزاں واش روم ء_ ھون چے انت؟
باسط انچو نہ گیگ بیت گشیت اما منی پونزا ھون داتگ۔
ماتے زہر گپت ءُ گُشیت کم بکت ترا گشے گرمیں چیز مہ ور ہر وھدا بچار تئی کیسگ چہ کاجہ ء- پُر انت۔
باسط گوں مات ء_ ہبراں پد روت جانشود ء- ساپ کنت شُودیت ءُ دل ء- جیڑیت کہ شگر انت نہ من مات ء_ دیما زاہر کت اے ہبر نہ سعیدہ ء_ کہ منا سرپدی است۔
بس دل ء- ہمے جیڑ ایت کہ داں زندگ اوں اے ہبر دل ء- کل بیت سک باز بزگے بیت۔
باسط ء_ دل ء- سیعدہ ء- وتی کتگینانی سزا رستگ۔ چد ءُ گیش سزا دیگ ء_ ھچ فاھدگ نیست۔ اللہ بکنت زُوت وش ءُ سلامت بات۔نو آ وڈیں تُرس ءُ بیم دیم ء_ چہ پیداک مہ بیت ۔گوں ہمے جیڑگاں داں جہلا باسط ء_ مات ء_ گریوگ ءُ کوکار ء_ توار کیت۔ باسط گوں تچگ ء- جہلا روت۔ سرجمیں کوٹی اں چاریت داں مات دگہ نیمگے زمین ء_ سرا کپتگ ایر انت۔ ءُ دیما یک دار ء_ بُکچہ اے کہ یک کسانیں نہ سرجمیں چُکے گدے ء_ تہا انت پتاتگ ایر انت۔
باسط سک باز دریگ بیت اول سرا ہمے ناسرجمیں چُک ء- زُوریت چست کنت پدا مات ء- کوٹی ء- بارت ءُ سرون ء_ نندیت پریات کنت ءُ گریت۔
سعیدہ ء- ھال رسیت گوں وتی مات ء- کیت وھدے باسط گندیت داں انگت ہما وڈ زرد زرد انت بدھال انت ۔ گشیت تو برو آرام کن تئی طبیعت چوناہا وش نہ انت ہرچی اللہ ء- منظور بوتگ آ بوتگ۔نو ارساں مہ ریچ۔
سعیدہ کمرہ چہ پیسر روت ہما جاہ ء- چاریت داں چُک ادا نہ انت دیمے چو اہلکدارا گیشتر زرد بیت۔ باسط ہچ نہ گُشیت۔
سعیدہ وھدے چاریت داں چے ارساں پُر انت۔ اشی ارساں چہ ہمے پدر ات کہ چہ باسط منتواری ءُ پہلی لوٹگ ء- انت کہ آ ھچ نہ گشیت۔
باسط گوں پُرمہریں تورے ء- گشیت۔ گیشیں گریوگ ء- ہچ نپ نیست ہرچی بوت بس ھدا ء_ وتی کار ات انت۔
دومی روچ ء- ناسرجمیں چُک ء- زُوریت کور ء_ لمب ء- کل کنت۔